ISTORIJA
NASELJAVANJE JEVREJA U ZEMUNU

Pretpostavka je da u Zemunu još u srednjem veku bilo pojedinačnih jevrejskih porodica. Međutim, prema do sada poznatoj arhivskoj građi sa sigurnošću se može reći da su 1726. godine bili stanovnici Zemuna Jevreji Josif Isak i Isak Mojsej.
Godine 1739. iz Beograda je izbegla grupa od dvadesetak aškenaskih porodica i nastanila se u Zemunu. To je i godina osnivanja Jevrejske veroispovedne opštine u Zemunu.

Prema popisu iz 1756. godine 15 jevrejskih porodica živelo je u sopstvenim kućama, 4 porodice su bili stanari, a u jednoj, opštinskoj kući stanovali su kantor, učitelj, šahter i školski poslužitelj.

Jevreji u Zemunu su trpljeni, što znači da su bili podvrgnuti raznim ograničenjima. Oni nisu mogli otvarati zanatske i trgovačke radnje, u centru grada, zatim su mogli da stanuju samo grupisani oko Dubrovačke ulice. Međutim, bilo je i nekih rešenja koja su išla u prilog očuvanja zajedništva, religije i tradicije.

Odlukom Generalne komande Slavonsko-sremske vojne granice u Osijeku od 22. aprila 1755. godine odobreno je da jevrejske sudije i crkveni oci sude u privatnim parnicama između Jevreja u Zemunu, a Magistratu je naloženo da pruža zvaničnu podršku i pomoć u vršenju njihovih dužnosti. Jevrejski sudija je čak imao pravo da osudi Jevrejina na zatvor do 48 sati.

Godine 1753. data je privilegija za 19 jevrejskih porodica da smeju da stanuju u Zemunu. Godine 1816. carskom odlukom dozvoljeno je da 30 jevrejskih porodica ima pravo na stanovanje u Zemunu.

Car Franja Josif je 27 februara 1868. priznao ravnopravnost Jevrejima u vojnoj granici. Tada su prestala ograničenja u pogledu naseljavanja, kupovine nekretnina i izbora zanimanja. Prestala je i naplata zaštitnog poreza od Jevreja u Zemunu.

VERSKI ŽIVOT
Aškenaska sinagoga

Postoji podatak da je već 1739 godine u Jevrejskoj kući stanovao kantor. Nema podataka o njegovom imenu.
Prvi rabin u Zemunu bio je Rav Jehuda Jeruham. Nema podataka o godinama službovanja.
Rabin Izrael Aleksandar je došao posle smrti Jehude Jeruhama. Izrael se spominje 1794. godine u sudskoj dokumentacij. Spominje se i u sačuvanim zapisnicima iz 1803. godine, a umro je u Zemunu 1808. godine.
Rabin Jozef Fridensberger je došao posle smrti Izraela i ostao do 1823. godine.
Rabin Šlomo Hirš je službovao u Zemunu od 1823. do 1825. godine.
Rabin Jehuda ben Šlomo Haj Alkalaj je bio zemunski rabin od 1825. do 1874. godine.
Rabin S.D. Tauber je službovao u Zemunu od 1874. do 1909. godine.
Dr Hinko Urbah je kao nadrabin bio u Zemunu od 1909. do 1928. godine.
Kantor Geršon Kačka, službovao je od pre I svetskog rata u Zemunu. Po odlasku Urbaha 1928. godine vršio je sam svešateničke dužnosti do 1941. godine, tj. do okupacije.

Sefardska sinagoga

Nema podataka o godinama službovanja. Redosled svštenika u ovoj sinagogi je sledeći:

- M.B. Aharon
- Šabetaj
- Moše Bahar
- Jichak Musafija
Musafija je bio Haham i službovao je do početka okupacije 1941. godine.